Μαλατέστα

(Malatesta). Επώνυμο οικογένειας Ιταλών ευγενών η οποία άκμασε στο Ρίμινι (12oς-14ος αι. μ.Χ.). Οι Μ., αφού κατόρθωσαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους το παπικό κόμμα των Γουέλφων, διεύρυναν την κυριαρχία τους σε ολόκληρη σχεδόν την περιοχή των Μαρκών και σε μεγάλο μέρος της Ρομανίας. Θεωρούνται από τις αρχαιότερες οικογένειες της Ευρώπης και αναφέρονται από τα τέλη του 8ου έως τον 17o αι. Τα κυριότερα μέλη της είναι: 1. Κάρολος (Carlo, 1368 – 1429). Διετέλεσε άρχοντας του Ρίμινι και μέρους της Ρομανίας. Διακρίθηκε για τη νομιμοφροσύνη του, τη γενναιότητά του και την υποστήριξη των γραμμάτων και των τεχνών. 2. Μαλατεστίνο ντελ Όκιο (Malatestino dell’ Occhio, 1249 – 1317). Γιος του Βερούκιο Μ. Ονομάστηκε έτσι επειδή έχασε το ένα μάτι (ιταλ. occhio) στη διάρκεια μιας μάχης. Διετέλεσε αρχηγός των Γουέλφων της Ρομανίας και έγινε ονομαστός για τη σκληρότητα που έδειξε εναντίον των Γιβελίνων. Το 1314 κυρίευσε την Κεζένα. 3. Μπατίστα (Batista, 15ος αι.). Ιταλίδα ποιήτρια, καθηγήτρια της φιλοσοφίας. Παντρεύτηκε τον Γκαλεότο M., άρχοντα του Πεζάρο, μετά τον θάνατο το οποίου κατέφυγε σε μοναστήρι, όπου έγραψε διάφορα ποιήματα. 4. Ντα Βερούκιο (Da Veruccio, 13ος αι.). Υπήρξε ο αληθινός ιδρυτής της δυναστείας. Το 1275 εξελέγη αρχηγός των Γουέλφων της Ρομανίας. Οι αγώνες του εναντίον των Γιβελίνων στο Φορλί, Φαέντσα κ.α. του επέτρεψαν να επεκτείνει τα εδάφη του. 5. Ντομένικο (1418 – 1465). Ιδρυτής της βιβλιοθήκης της Κεζένα. Είναι ο επονομαζόμενος Μαλατέστα Νοβέλο. 6. Τζοβάνι (13ος αι.). Γιος του Ντα Βερούκιο Μ. Παντρεύτηκε τη Φραντσέσκα ντα Ρίμινι, θυγατέρα του Γκουίντο, άρχοντα της Ραβένας. Εκείνη απάτησε τον άντρα της με τον αδελφό του Πάολο τον Ωραίο. Ο Τζοβάνι σκότωσε και τους δυο εραστές. Το επεισόδιο αυτό απαθανάτισε ο Δάντης στη Θεία Κωμωδία, αποτέλεσε μάλιστα θέμα πολλών λογοτεχνικών, καλλιτεχνικών και μουσικών έργων παλαιών και σύγχρονων. 7. Παντόλφο Γ’ (Pandolfo, 1377 – 1427). Αδελφός του Καρόλου. Διετέλεσε στρατηγός των Βισκόντι, τους οποίους εγκατέλειψε και κατέλαβε για λογαριασμό του τις πόλεις Φάνο, Μπρέσια και Πέργκαμο, στις οποίες κυβέρνησε για 17 χρόνια. Ο Μ. διώχτηκε από τις πόλεις αυτές το 1421, από τον περίφημο Καρμανιόλα. Έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη των γραμμάτων και των τεχνών. 8. Σιγκισμόντο (Sigismondo, 1417 – 1468). Ήταν γιος του Παντόλφο Γ’. Θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της οικογένειας. Σε ηλικία 15 ετών διαδέχτηκε τον μεγαλύτερο αδελφό του Γκαλεότο Ρομπέρτο. Το στρατιωτικό του ταλέντο τον έκανε περιζήτητο σύμμαχο. Ο Μ. διετέλεσε αρχιστράτηγος του παπικού κράτους και το 1437, με τη βοήθεια των Ενετών, νίκησε τους Μιλανέζους στο Ρέτζιο. Από το 1438 έως το 1446 κατασκεύασε φρούριο και οχύρωσε το Ρίμινι. Στη συνέχεια προσχώρησε στην ομοσπονδία των ιταλικών πόλεων (Βενετία, Τζένοβα, Φεράρα, Φλωρεντία), εναντίον του Φίλιππου Μαρία Βισκόντι, δούκα του Μιλάνου. Παρ’ όλα αυτά ο Μ. δεν κατόρθωσε να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις του Αλφόνσου της Αραγονίας, βασιλιά της Νεάπολης, και όταν επιτέθηκε εναντίον του πάπα Πίου B’, νικήθηκε (1461) και υποχρεώθηκε να παραχωρήσει αρκετά από τα εδάφη του. Στράφηκε τότε στην υπηρεσία των Βενετών, οι οποίοι τον έστειλαν στην Πελοπόννησο, για να πολεμήσει εναντίον των Τούρκων. Την παραμονή της κατάληψης του Μιστρά (1464) ο Μ. ήρθε σε διαμάχη με τον δόγη Δάνδολο και επέστρεψε στο Ρίμινι, όπου και πέθανε. Στον Μ. άρεσε να συναναστρέφεται με φιλόσοφους και λογίους και να διαλέγεται μαζί τους. Ασχολήθηκε με την ποίηση και, ως γενναιόδωρος υποστηρικτής των γραμμάτων και των τεχνών, στόλισε το Ρίμινι με πίνακες, αγάλματα και μνημεία, ανάμεσα στα οποία το κυριότερο είναι η εκκλησία του Αγίου Φραγκίσκου (ναός Μ.), η οποία οικοδομήθηκε το 1468 από τον αρχιτέκτονα Αλμπέρτι. Οι διάδοχοι του Μ. δεν διατήρησαν τη δόξα της οικογένειας. Το 1528 το Ρίμινι περιήλθε στην κυριαρχία του πάπα Κλήμη Z’. Ο Σιγισμούνδος Μαλατέστα σε μετάλλιο της εποχής.